Indie – Sikhowie z Punjab

Sikhizm jest religia która powstała w XV wieku w Indiach dokładnie w prowincji Punjab, i chciałbym o niej troszkę opowiedzieć. Dla mnie jest to bardzo interesująca grupa religijna i społeczna, którą miałam okazję poznać w Indiach. W Polsce mało o nich wiemy aczkowiek trzeba przyznać że Sikhowie są rozsiani po całym świecie. Więc jeśli kiedykolwiek zobaczycie człowieka w turbanie, gęstymi wąsami i bujną brodą bądźcie pewni, że to Sikh.

Przyznam się szczerze że jadąc do Indii nie znałem nawet takiej definicji jak Sikhizm, lecz oczywiście każdy kojarzy ludzi chodzących w turbanach co jest takim pierwszym obrazkiem u wielu osób gdy pomyślą o Indiach. Miałem styczność z wieloma religiami i różnymi ich odmianami lecz Sikhizm naprawdę zrobił na mnie ogromne wrażenie. Może nie religia sama w sobie lecz jej wyznawcy. Obecnie na świecie jest ok. 24 milionów wyznawców tej religii. Jest to stosunkowo mało patrząc na takie religie jak Chrześcianizm 33,43%, Islam 24,35%, Hinduizm 13,78 lub Buddyzm 7,13%. Wymieniłem cztery najważniejsze religie świata jednak na 5 miejscu jest Sikhizm! Lecz już przepaść jest kolosalna bo procentowo wygląda to zaledwie 0,36 %.

Głównie żyją oni w indyjskim Punjabie, ale posiadają liczną kilkumilionową diasporę rozsianą po krajach dawnego Imperium Brytyjskiego i w USA oraz Kanadzie. Najważniejszym miejscem kultu jest złota świątynia w Amritsarze, w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów zwanej Sri Guru Granth Sahib.
I najważniejsza kwestia, religia ta jest przeciwna wojnom o podłożu wyznaniowym. Nie chce dzielić ludzi na Chrześcijan, Muzułmanów, Hinduistów itp. Boga można czcić, nazywając go Allahem, Jahwą, Kryszną lub po prostu Bogiem.

Szeroko pojęta równość dla Sikhów ma ogromne znaczenie. Nie dzielą ludzi ze względu na kastę, wyznanie, płeć, kolor, rasę lub pochodzenie narodowe. Wszyscy są równi i powinni być równo traktowani. Co akurat w Indiach jest kwestią mocno kontrowersyjną gdzie panuje ustrój kastowy.

Jest wiele przyczyn tego, że Sikhizm nie zdołał pozyskać zbyt wielu wyznawców poza Punjab, gdzie religia ujrzała światło dzienne. Jedna z nich to kiedy Cesarze z dynastii Mogołów zaczęli prześladować wszystkich nie będących wyznawcami Islamu, w tym i Sikhów. Doszło do tego, że płacono za głowę każdego zabitego Sikha, co spowodowało ich wycofywanie się w miejsca niedostępne w góry i lasy. W takich warunkach niewielu Sikhów miało warunki do studiowania ich religii. Po pewnym czasie opór i determinacja Sikhów doprowadziły do powstania państwa sikhijskiego pod przywództwem maharadży Randżit Singha. Po czasach muzułmańskiej nietolerancji Sikhowie wrócili do praktykowania swoich wierzeń i ideologii. Ich księgi zostały napisane pismem języka Punjabskiego zwanym gurmukhi, które to pismo znane było przez małą grupę ludzi. Sytuacja ta spowodowała, że religia Sikhów przez długi okres nie była badana przez uczonych z Zachodu.

Sikhizm jest religiĻ wymagającą od swoich wyznawców szczegółowego przestrzegania zasad moralności, diety i sposobu ubierania się. Ważnymi punktami etyki sikhizmu są: wymóg samodzielnego utrzymywania się z uczciwej pracy, wzajemnego wspierania się i służby dla całej społeczności. I to mi również zapadło w pamięci kiedy miałem z nimi styczność.

To właśnie gdzieś w małej wiosce momentalnie zostałem prawdziwą atrakcją i ludzie zapraszali mnie od domu do domu pytając czy niczego mi nie brakuje. Mało tego mogłem przespać się w świątyni bo ich religia głosi że kto będzie potrzebował schronienia trzeba mu to udostępnić. Czy nie jest nam to dobrze znana forma? Oczywiście że tak! Jednak u nas rzeczywistość weryfikuje i daleko nam od tego. Tam taka forma nabiera realnych kształtów i nie jest jedynie teorią w bujnie wyidealizowanym obrazie religii.
Warto też wspomnieć o dość niecodziennym obrazku który tylko i wyłącznie na miejsce w Punjab. Jadąc autostopem przez Punjab można natknąć się na urzędujących na poboczu Sikhów. Co oni tam robili? Otóż zamieniają kawałek pobocza w istną oazę !!! Jedni dosłownie biegają z wielkimi dzbanami i kubkami nalewając napoje spragnionym ludziom, czasami rozdają do tego owoce. Zatrzymują auta, autobusy czasami sami zatrzymują je na siłę żeby tylko obdarować kogoś swoimi dobrami. Zaś inni stoją na wielkiej naczepie i urabiają na bieżąco zimne napoje. Przy takiej pogodzie jaka panuje w tym regionie, jest to jak skarb z nieba. Wszystko odbywa się w niesamowitej atmosferze bo w tle gra wesoła hinduska muzyka.

Wyżej przybliżyłem Wam wizualny obraz typowego Sikha. Ale nie można zapomnieć o bardzo charakterystycznym elemencie jego ubioru a mówiąc fachowo artefakcie. Każdy z nich posiada przy sobie zawieszony na sznureczku lub przymocowany do spodni mały mieczyk. Służą one do samoobrony i nie jest to jakaś nędzna atrapa. Jest to poniekąd pewna forma sztuki bo każda gatra posiada swoje unikatowe wzory. Gatra jest wręczana w dniu chrztu.